ویز، هدفی جدید برای فیس بوک و گوگل

نگاهی دقیق به یک سرویس ناوبری مبتنی بر وب که این روزها بر سر زبان ها افتاده است

اول فیس بوک، بعد اپل، دوباره فیس بوک و حالا گوگل! به نظر می رسد تمام شرکت های بزرگ فناوری تکه ای از ویز (Waze) را می خواهند؛ یک سرویس محبوب در زمینه نقشه برداری و ناوبری.

گوگل قصد دارد برای به دست آوردن ویز با فیس بوک وارد جنگ شود. این جنگ با قیمت پایه یک میلیارد دلار شروع خواهد شد. اگر فیس بوک برنده این کارزار شود، دومین بار در عرض یک سال خواهد بود که مبلغ بسیار زیادی را برای گرفتن مالکیت یک سرویس پرداخت می کند؛ بعد از خرید اینستاگرام با مبلغ یک میلیارد دلار در اواسط سال گذشته.

دلایل فیس بوک یا گوگل برای به دست گرفتن ویز، کاملا محرمانه و استراتژیک است. برای هر دو شرکت، موبایل یک جزء اصلی به حساب می آید و مکان یابی در موبایل همه چیز است. محل ها به شما امکان می دهد تبلیغات هدفمند انجام دهید، سرویس های جدید و جالب تر ارائه کنید و البته ناوبری را تامین کنید. ویز همه اینها را دارد. گوگل واقعا چیزهایی را که ویز ارائه می کند نیاز ندارد درحالی که این سرویس می تواند به فیس بوک جنبه ای بدهد که درحال حاضر کمبود آن را حس می کند.

ویز؛ ناوبری اجتماعی

حدود هفت سال پیش چند دوست نرم افزار نویس برای تهیه بلیت های کنسرت خواننده محبوبشان مشکل داشتند. آنها تصمیم گرفتند برای فرار از بازار سیاه شبکه ای اجتماعی مبتنی بر موقعیت جغرافیایی به وجود آورند تا خریداران و فروشندگان بلیت های کنسرت که در یک محله زندگی می کنند بتوانند براحتی همدیگر را پیدا کنند. این ایده اولیه برای ا جرایی شدنش امروز به یک تجارت چند صد میلیون دلاری تبدیل شده است. حالا آن رفقای هفت سال پیش، سرویس اینترنتی پر طرفداری به نام ویز را رهبری می کنند که کارش ناوبری اینترنتی است.

تیم ویز تا امروز توانسته به بیش از ۴۰ میلیون مسافر در سراسر جهان کمک کند تا هنگام رفتن به سر کار از ترافیک های سنگین پرهیز کنند. گزارش ها نشان می دهد تقریبا یک سوم کاربران ویز در آمریکا قرار دارند؛ جایی که مقام دوم استفاده از نقشه های گوگل را در اختیار دارد. طبق این گزارش ها، در کشورهای در حال توسعه، کاربران این سرویس، که از گوگل قدرتمندتر است، نیز بیشتر هستند.

در ویز برخلاف نقشه های اپل شما هیچ حرکت سه بعدی به سمت مقصد را نمی بینید. تصاویر مشاهده خیابان ها به شیوه گوگل یا حتی عملکرد ناوبری ایستا مانند TomTom را نخواهید یافت. ویز یک تجربه نقشه یابی است که روی سفرهای شهری تمرکز کرده و به بیش از ۹ میلیون راننده در آمریکا کمک می کند تا در ترافیک گیر نکنند، مسیرهای روزانه خود به سمت محل کار یا منزل را بهتر انتخاب کرده و با دیگر رانندگانی که در مسیرهای مختلف هستند، ارتباط برقرار کنند.

اگر این سرویس به یک شرکت بزرگ تر نپیوندد، با چالش های جدی از سوی قدرتمندان این حوزه یعنی اپل، گوگل و مایکروسافت روبه رو خواهد شد. تمام این ارائه کنندگان سرویس های ناوبری برای iOS، اندروید و ویندوز فون، می توانند محبوبیت این سرویس را براحتی از بین ببرند.

کاری که ویز می کند

برنامه کاربردی ویز برای اندروید و iOS، تعدادی نقشه ارائه کرده که می تواند کاربر خود را با توجه به شرایط ترافیکی که در لحظه به روز می شود، هدایت کند. کاربران ویز به این سرویس اجازه می دهند محل ماشین و سرعت آنها را ردیابی کرده تا شرایط ترافیک هر دقیقه به روز شود. این کاربران همچنین می توانند گزارش هایی از مشکلات مختلف که در مسیر با آنها برخورد کرده اند مانند تصادف را ارسال کنند. به این ترتیب می توان براحتی تشخیص داد که در کدام محل به مشکلات احتمالی برخورد خواهیم کرد. اگر ترافیک سنگین باشد، ویز حتی می تواند مسیر شما را در لحظه تغییر دهد. این سرویس می تواند اطلاعات مفید زیادی را ارائه دهد، ولی زمانی کارایی آن مشخص می شود که تعداد زیادی کاربر، این اطلاعات را وارد کنند.

همه چیز درباره اطلاعات است

سال گذشته این شرکت یک نرم افزار ناوبری رایگان ارائه می کرد و تبلیغات آن را به فروش می رساند. همچنین اطلاعات ترافیک و نگاشت خود را به مشتریان سازمانی که نیاز به مجموعه بزرگ اطلاعات ترافیک داشتند، می فروخت. فروش تبلیغات، اطلاعات نقشه و اطلاعات جمع آوری شده ترافیک کمک می کرد ویز برای کاربران رایگان باشد، ولی با وجود افراد زیادی که از پایگاه داده ویز استفاده می کنند چطور ممکن است از امن بودن اطلاعات خصوصی مطمئن بود؟

پاسخی که سازندگان سرویس به این پرسش می دهند این است که آنها هیچ چیز خاصی درباره کاربران نمی دانند: «ما شماره تلفن یا شماره شناسایی تلفن کاربر را نمی دانیم. اگر کاربر اسم خود را بگوید آن را خواهیم دانست، ولی تنها مواردی را می دانیم که کاربران می خواهند به ما بگویند.»

ویز هیچ اطلاعات شخصی از کاربر را نمی فروشد و شما می توانید در هر زمان اطلاعات خود را از روی سرورهای آنها پاک کنید. البته اگر این کار را انجام دهید، پیشینه رانندگی و دیگر اطلاعات شما روی سرورهای شرکت برای مدت نامعلومی باقی خواهد ماند؛ چیزی که کاربران نگران آن هستند. این اولین شایعه درباره فروش ویز نیست. اواسط سال گذشته نیز این سرویس مورد توجه مسئولان فیس بوک قرار گرفت. در آن زمان شایعه شده بود که فیس بوک قصد خرید ویز به مبلغ ۲۰۰ یا ۳۰۰ میلیون دلار را دارد. بعد از شایعات خرید فیس بوک، شایعات خرید ویز توسط اپل زمستان گذشته گسترش یافت. بعد از آن دوباره شایعه اقدام فیس بوک وارد شد و حالا شایعات تلاش گوگل بر سر زبان ها افتاده است، اما به نظر می رسد مساله به دست گرفتن مالکیت ویز بزودی تمام نمی شود و ویزی ها تلاش دارند تا با بازارگرمی بیشتر، قیمت را بالا ببرند.

شروع با یک نقشه

محصولات ویز چیزی بیش از شرایط در لحظه راه هاست. نقشه های این شرکت نیز توسط کاربران ساخته می شوند؛ حداقل جزئیات آنها. ابتدا ویز، یک نقشه پایه ای برای سرویس خود ایجاد کرد سپس کاربران ویز به وسیله رانندگی در راه های جدید یا مسیرهایی که درنظر گرفته نشده بودند آن را تکمیل تر کردند. این کار مانند مشارکت در یک بازی پک من زنده بود که هر راننده با رانندگی در مسیرها می توانست جایزه راه های جدید مجازی را به دست آورد. جایزه هر مسیر جدید (که معمولا مانند بخش های بازی های کامپیوتری مثل گیلاس، چکش و بسته های هدیه بودند) به آن کاربر امتیازی اضافه می کرد. هرچه امتیاز کاربر بیشتر باشد سطح اعتماد به او بیشتر می شود و توانایی بیشتری در ویرایش نقشه ها در waze.com خواهد داشت.

تعداد بیشتر اطلاعات کاربران ویز و ویرایش آنلاین باعث می شود نقشه های این سرویس به روزباقی بماند، ولی چرا آنها باید به طور رایگان روی نقشه های یک شرکت دیگر کار کنند؟ پاسخ این است که کاربران برای خودشان کار می کنند. آنها مکان هایی را که نیاز دارند روی نقشه مشخص می کنند. ایجاد بهترین نقشه ممکن برای یک مسافر درون شهری برای خود او نیز ارزش دارد. شناسایی و جهت دهی افرادی که نیازهای یکسان دارند سبب می شود آنها در به روز نگه داشتن آن اجتماع انگیزه بیشتری داشته باشند.

برای تشویق کاربران در ادامه استفاده از این سرویس، ویز قابلیت هایی نظیر یکپارچگی با فیس بوک، توییتر و foursquare را نیز ارائه کرده است. این شرکت همچنین بتازگی بستری برای تبلیغات منتشر کرده است که کسب وکارهای کوچک تر می توانند به کاربرانی که در محدوده آنها هستند شرایط فروش شان را اطلاع دهند.

محمدحسین کردونی

روزنامه جام جم ( www.jamejamonline.ir )