نرم افزارهای مخصوص تعامل انسان با ماشین
جان بخشی به اشیا
برای ارتباط و بهره برداری از دنیای الکترونیک به رابط هایی به عنوان فصل مشترک انسان و ماشین احتیاج داریم، به همین دلیل تعامل میان رایانه و انسان به یک واسط نرم افزار یا سخت افزار نیاز دارد. دانشمندان حوزه فناوری، نرم افزارها و سخت افزارهای زیادی به عنوان رابط میان انسان و ماشین ساخته اند. کارشناسان ایران نیز هرچند هنوز راه درازی در پیش دارند، ولی قدم های اولیه را برداشته اند که به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم.
نرم افزار گاتا
از آنجا که اطلاعات در قالب نماد های مختلفی مانند متن، تصویر، صوت و ویدئو ارائه می شود، سیستم های متعددی نیز برای ذخیره سازی، انتقال، پردازش، دسترسی و استفاده از این اطلاعات ساخته می شود تا مورد استفاده انسان ها قرار گیرد. بسیاری از این سیستم ها مانند تبدیل متن به گفتار، غلط یابی، خلاصه سازی و طبقه بندی متون و ترجمه ماشینی اطلاعات را در قالب متن دریافت می کنند. نرم افزار صوتی رسا یکی از آنهاست که ورودی اطلاعات آن در قالب متن است، اما خروجی در قالب گفتار ظاهر می شود. سازنده این نرم افزار، شرکت گیتی افروز تابان است که با برند گاتا به ثبت رسیده و در زمینه تولید و توسعه نرم افزار در حوزه پردازش متن، گفتار و تصویر با استفاده از تکنیک های هوش مصنوعی فعالیت می کند. موتور صوتی رسا از محصولاتی است که در نمایشگاه الکامپ ۹۲ نیز حضور داشت. این موتور صوتی، یک سیستم تبدیل متن به گفتار است که از طیف مختلفی از صداهای مرد و زن با صدای طبیعی و هوشمند پشتیبانی می کند. همچنین با توجه به قابلیت یادگیری این سیستم، شما می توانید صدای منحصر به فرد خودتان را سفارش داده تا رسا با آن صدا برای شما صحبت کند. این فناوری با استفاده از تکنیک های هوش مصنوعی تولید شده و می تواند صدایی بسیار نزدیک به صدای گوینده مورد نظر را تقلید و با آن صدا صحبت کند.
موتور صوتی رسا علاوه بر سیستم های عامل رایج از جمله ویندوز، لینوکس، اندروید، iOS و سیمبین برای تلکام، وب سرویس و برنامه های کاربردی نیز قابل استفاده است. از دیگر کاربردهای آن می توان به سیستم های مخابراتی، بانکی، امنیتی، مسیریابی، نوبت دهی در بانک ها و آزمایشگاه ها و اعلام اطلاعات در فرودگاه ها، سیستم های خانگی (لوازم خانگی و اخطاردهنده)، پیگیری نامه ها در سیستم های اداری، آموزش از راه دور، آموزش فارسی برای فارسی آموزان و کودکان، سی دی های مولتی مدیا و بازی های رایانه ای اشاره کرد. همچنین این سیستم در تلفن همراه برای گوش دادن به پیامک ها هنگام رانندگی و گوش دادن به متون کتاب ها از داخل تلفن همراه و... قابل استفاده است. در ادامه با انواع موتور صوتی رسا بیشتر آشنا می شویم.
رسا تلکام یک سیستم تبدیل متن به گفتار است که برای سیستم های مخابراتی از جمله سیستم های تلفن گویا، پاسخگوی خودکار، مرکز تماس، مدیریت ارتباط با مشتری، تبلیغات تلفنی، خواندن ایمیل یا خواندن پیامک مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم از فرمت های مختلف صوتی با انواع sample rate و Bit rate به صورت multi thread پشتیبانی می کند. از کاربردهای این سیستم می توان به تلفنبانک ها و سامانه های اطلاع رسانی مانند سامانه های شهرداری، راهنمایی و رانندگی، اطلاعات راه ها، پست، ۱۱۸ و... اشاره کرد.
وب سرویس گویای رسا: این سرویس آنلاین، متن وبسایت یا هر برنامه تحت وب را روی رایانه یا تلفن همراه گویا با صداهای متنوع طبیعی و انسانی با وضوح بالا به گفتار تبدیل می کند. این فناوری در اینترنت بانک ها، خبرگزاری ها، روزنامه ها، مجلات و سازمان ها قابل استفاده است.
تبدیل متون و اسناد پارسی و انگلیسی، به فایل صوتی مزایای زیادی دارد. این سیستم می تواند تحولی عظیم در ترویج کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه کشور ایجاد کند؛ زیرا با تبدیل کتاب ها به صوت، شما در هر شرایطی حتی در ماشین یا هنگام استراحت در منزل می توانید مطالعه کنید. این سیستم علاوه بر قابلیت شبیه سازی صدای مورد نظر، امکان تعریف صداهای مختلف برای بخش های مختلف متون و حالت های مختلف شادی، ناراحتی، تعجب و دیگر صداها را نیز دارد.
موتور صوتی رسا در تلفن های همراه، تبلت ها و دیگر وسایل الکترونیکی نیز مزایای فراوانی دارد. با استفاده از آن می توان صفحات وب، ایمیل ها، انواع کتاب ها یا پیامک ها را در هر مکانی خواند. رانندگی ایمن بدون نیاز به تماس با تلفن همراه، افزایش استقلال عمل نابینایان و کم بینایان، کمک به افرادی که دچار اختلال گفتاری هستند و کمک به ارتباط افراد ناشنوا با دیگر افراد جامعه از دیگر مزایای این سیستم صوتی است.
برای تست صدا در سامانه گاتا می توانید به وبسایت www.msgata.com مراجعه کنید. گفتنی است بعضی از نرم افزارهای گویا رایگان و بعضی دیگر تعرفه های مشخصی دارد که در سایت آمده است.
نرم افزار پارس خوان
پارس خوان یک نرم افزار خواننده متون فارسی و انگلیسی با صدای انسانی است که توسط شرکت آفتابگردان عرضه شده است. از آنجا که روزانه میلیون ها صفحه وب حاوی اطلاعات جدید روی اینترنت قرار می گیرد و بر حجم اطلاعات متنی افزوده می شود، بسیاری از کتاب ها به صورت دیجیتال ارائه می شوند و ممکن است روزانه چند ایمیل به دست شما برسد.
برای خواندن هر یک از این متون باید مدت طولانی از همه کارهای دیگر دست بکشید و به صفحه نمایش خیره شوید تا متون را بخوانید. این مسأله یکی از دغدغه های اصلی اعضای تیم نرم افزاری کانون فرهنگی آفتابگردان بوده، بنابراین آنها تصمیم گرفتند نرم افزاری طراحی کنند که براحتی متون دیجیتال را به صدا تبدیل کند. نرم افزار پارس خوان یک سیستم Persian Text To Speech کاملا رایگان و منبع باز است و تحت قوانین GNU / GPL منتشر شده است. از ویژگی های اصلی پارس خوان می توان به امکان خواندن متن فارسی با صدای مفهوم و بدون نیاز به علامت گذاری متن، تهیه فایل صوتی با فرمت های WAV و MP۳ از متن، امکان خواندن متون با لحن گفتاری و امکان تنظیم سرعت خواندن اشاره کرد.
نرم افزار خودنگار
یکی دیگر از فناوری هایی که توسط شرکت های ایرانی و در داخل کشور توسعه داده شده، تبدیل دستخط به تایپ است. شرکت داده پردازان دریای نور بتازگی و در نمایشگاه الکامپ ۹۲ از فناوری با نام خودنگار رونمایی کرد که از دو قسمت نرم افزاری و سخت افزاری تشکیل شده است. این فناوری ایرانیزه شده به شما کمک می کند تا به وسیله انواع حسگرهای قلم های نوری، اطلاعات را به نرم افزار انتقال دهید تا متن به دستخط شما نوشته شده، بلافاصله به متون تایپی تبدیل شود. این روش که بازشناسی برخط دست نوشته ها خوانده می شود، بیشترین هماهنگی را با قلم های مادون قرمز دارد. در این روش یک حسگر و یک قلم مخصوص که با استفاده از تکنیک اینفررد یا همان مادون قرمز کار می کند، اطلاعات حرکت قلم را به نرم افزار می فرستد. با این روش شما دیگر به یک صفحه لمسی یا پد قلم نوری احتیاج ندارید و می توانید از یک کاغذ عادی برای کارتان استفاده کنید. اما هدف اصلی آن، تشخیص متون فارسی در حالت های مختلف مانند حروف چاپی پیوسته، حروف دستنویس گسسته و حروف دستنویس پیوسته است. این فناوری می تواند در کارهای فرهنگی و بازنویسی متون خطی قدیمی موثر واقع شود.
روزنامه جام جم ( www.jamejamonline.ir )
