|
اینترنت و وب گردی پدیده ای است که در سرزمین دیگری در آن سوی آب ها ریشه دارد و به همین دلیل چند سالی طول کشید تا ایرانیان به کلماتی مثل ایمیل و وب سایت و این اواخر تجارت الکترونیک و خدمات تحت وب آشنا شوند اما کیفیت نامطلوب، سرعت پایین و هزینه گران خدمات اتصال به اینترنت در ایران باعث شده سلیقه، سطح توقع و حجم استفاده از اینترنت توسط کاربران ایرانی در مقایسه با همتایان خارجی آنها تفاوت های بسیاری داشته باشد.
اما در همین اوضاع هنوز هستند کسانی که این دنیای جدید را با همه محدودیت های وطنی آن فرصتی مناسب برای کسب و کار، آموزش، خبررسانی یا خدمت رسانی یافته اند.
تلاش برای ارائه سرویس بهتر اگر ندانی معیارها و خط کش مناسب کدام است می تواند موجب افراط یا تفریط شود. همین موضوع باعث شده جشنواره های ارزیابی وب سایت ها در سراسر جهان مخاطبان بسیاری میان دارندگان وب سایت یا وبلاگ داشته باشد.
در ایران هم پنج سالی است وب سایت داران پارسی زبان می توانند سالی یکبار دور هم جمع شده و به ارزیابی پیشرفت و توسعه دنیای مجازی خود بپردازند.
اواخر بهمن، پنجمین جشنواره وب پارسی با اعلام برگزیدگان به کار خود پایان داد. این خبر و حرف و حدیث های فراوان درباره داوری این جشنواره بهانه ای شد با محسن ملایری و شایان شلیله، دبیران این جشنواره به گفت وگو بنشینیم.
انتقادی که در مورد جشنواره وب شده به روابط بین مدیران سایت های منتخب و داوران مربوط است که گویا باعث ناداوری شده است. داستان چیست؟
شلیله: شاید در جشنواره دوم و سوم این اتفاق می افتاد چون ما در آن زمان ۱۷ یا ۱۸ داور بیشتر نداشتیم که گاهی متاسفانه نگاه ویژه به یک وب سایت هم صورت می گرفت، ما هم تلاش کردیم موضوع آشنایی و توجه ویژه به یک وب سایت را با افزایش تعداد داوران کمتر کنیم. امسال با افزایش تعداد داوران تلاش کرده ایم این شک و شبهه را تا جایی که امکان دارد از میان برداریم.
ملایری: هدف از این جشنواره ایجاد تشویق، رونق و رقابت در فضای وب فارسی است. وقتی چنین هدفی داشته باشیم قطعا در رقابت بازنده و برنده هم وجود دارد. طبیعی است بازنده ها انتقادهایی بعضا مخرب از این جشنواره داشته باشند. مسیر حرکت یک جشنواره جایی خطرناک می شود که به ابزار تجاری بدل شود. به نظر من آنجا خط قرمز است. به همین دلیل ما با مجموعه های دولتی نیز تعامل داریم. برای نمونه مرکز توسعه فناوری ها و رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد که متولی اصلی بررسی محتوای آثار دیجیتال داخلی است حضور و نظارت مستقیم در جشنواره دارد. حتی تعدادی داور هم از این مرکز داریم.
اصولا سیستم داوری جشنواره وب پارسی چگونه بوده است؟
ملایری: برای ارزیابی از حدود ۱۳۰ نفر داور از بیرون مجموعه برگزار کننده جشنواره کمک گرفتیم. ما ترکیب داوران را از میان مدیران سایت های موفق، استادان دانشگاهی و روزنامه نگارهایی که با حوزه وب تعامل داشتند و به آن آشنا بودند، انتخاب کردیم.
شلیله: در کل داوران چند شاخه اصلی دارند. ما از وبلاگ نویس های فناوری اطلاعات، برخی روزنامه نگاران حوزه فناوری اطلاعات، مدیران سایت ها و شرکت های بزرگی که در این زمینه فعالیت می کنند و برخی از برندگان سال گذشته و طراحان مطرح در زمینه وب، کسانی که کسب و کارهای موفق داشته اند، دعوت کردیم در هیات داوران حضور داشته باشند. این افراد سایت ها را به صورت آنلاین مشاهده و بررسی کردند.
هر سال ترکیب داوران مان در حال بهتر شدن است. در دروه اول که پنج سال پیش برگزار شد تعداد داوران کمتر از ۵۰ بود، اما امسال ۱۳۰ داور داریم. این داورها را، هم ما انتخاب و دعوت می کنیم و هم برخی هستند که خود برای داوری این مراسم اعلام آمادگی می کنند. البته این نکته را متذکر شوم داورها امکان و اجازه رای دادن به وب سایت خود را ندارند.
آیا سابقه داوران بررسی شده بود؟
ملایری: بله. هم ما فعالان این حوزه را رصد می کنیم و هم این که خود افراد می توانند رزومه شان را ارسال کنند که توسط کارگروهی که داریم بررسی می شود و در صورت احراز شرایط به عنوان داور جشنواره انتخاب می شوند. از طرفی به واسطه رشد و افزایش تعداد وب سایت های داخلی و اشتیاق شان به شرکت در این رویداد، سعی ما بر این بوده تعداد داوران جشنواره را افزایش دهیم. اعتقاد ما بر این است که تعداد داوران به صورت متوازن افزایش یابد.
و تعداد بیشتر داوران چگونه باعث ارزیابی بهتر می شود؟
شلیله: تعدد داوران سبب می شود انتخاب سایت های برتر بر مبنای سلیقه یک گروه خاص نباشد. از همین رو ما به دنبال آدم های علمی، صاحبان کسب و کار در دنیای اینترنت، خبرنگار و حتی برخی کاربران عادی رفته ایم. در حقیقت تنوع داوران باعث می شود سلیقه یک گروه خاص حاکم نباشد.
ملایری: در اصل یک وب سایت از پنجره های مختلف مشاهده می شود. صرفا این نیست که یک وب سایت چه طراحی خوبی دارد. ممکن است طراحی اش خوب باشد، ولی محتوای کاملی نداشته باشد. از همین رو باید امتیازهای جداگانه ای برای بخش های مختلف در نظر گرفته می شد.
برای رای داوران وزن هم در نظر گرفته شده؟ برای مثال آیا نظر داوری که استاد دانشگاه است با شخصی که اطلاعات عمومی دارد و صاحب یک وبلاگ است، همتراز در نظر گرفته می شود؟
ملایری: من فکر می کنم اگر این مساله را از لحاظ ملاک های داوری ببینیم بهتر باشد. ملاک های داوری در جشنواره براساس پنج معیار اصلی است که بر پایه استانداردهای جهانی از آنها استفاده شده است. اولین معیار محتواست؛ برای مثال اگر سایتی در حوزه خودروست محتوایش چقدر درست است. ملاک دوم ساختار و مسیر است؛ یعنی این که باید ببینیم یافتن محتوا به چه صورت است. آیا این که سایت با یک کلیک به پایان می رسد (یک صفحه بیشتر ندارد) یا این که نه، شریان اطلاعات در آن وجود دارد. به این منظور که آیا کاربر می تواند با طی کردن مسیر مشخصی به حجم زیادی از داده برسد. ملاک سوم، بحث طراحی دیداری است که چقدر ظاهر سایت می تواند برای کاربر جذاب باشد.
ملاک چهارم، کارکرد سایت است که فنی به حساب می آید. پنجمین معیار هم تعامل کاربر است که مشخص می کند سایت چه مقدار با کاربر تعامل دو طرفه دارد. این معیار مشخص می کند سایت چقدر با کاربرش رابطه برقرار می کند و از متکلم وحده بودن خارج می شود؛ یعنی این که کاربر چقدر می تواند با آن تعامل برقرار کند. در نهایت داور تجربه کلی اش را از سایت با امتیازی نشان می دهد. همه این ملاک ها امتیاز یکسانی دارند. داوران از یک تا ۱۰ برای هر کدام از ملاک ها امتیاز می دهند. چون گروه هایمان را براساس موضوع قرار داده ایم نمی توانیم بگوییم برای مثال در یک سایت آموزشی طراحی دیداری از محتوا مهم تر است. در این روش رای ها به نوعی همتراز می شوند. برای مثال ممکن است رای یک خبرنگار مرتبط این حوزه که تجربه مرتبط زیادی دارد با رای یک استاد دانشگاه همپوشانی داشته باشد. در واقع ترکیب رای ها را ملاک قرار داده ایم. از لحاظ وزن، همه داوران ما یک وزن دارند.
و جشنواره امسال چگونه بود؟
ملایری: مهر ماه، ثبت نام جشنواره امسال یعنی دور پنجم آغاز شد و تا آخر دی ادامه داشت. صاحبان وب داخلی تا آخر دی فرصت داشتند وب سایت های خود را در پایگاه جشنواره وب ایران ثبت کنند. امسال بیش از ۶۰۰۰ وب سایت در ۵۸ شاخه مختلف مثل خودرو، املاک، آموزش و شاخه های غیرموضوعی مثل بهترین طراحی یا مثلا بهترین کدنویسی HTML در جشنواره ثبت نام کرده بودند.
آیا ۱۳۰ داور، تمام سایت هایی را که گفتید بررسی کرده اند؟
شلیله: خیر، برخی داوران ممکن است در گروه خاصی رای بدهند، ولی عموما به همه سایت ها رای می دهند. این طور نیست که خود داور بتواند به گروه خاصی برود و به آن سایت ها رای بدهد. هر داور با وارد شدن به سیستم رای دهی به صورت تصادفی با یکسری سایت روبه رو می شود که باید به آنها رای بدهد. هر داور باید به یک تعداد حداقلی رای بدهد، اما تعداد حداکثری یا در واقع مرزی برای تعداد سایت هایی که می تواند رای بدهد وجود ندارد. متوسط رای داورها بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ است، اما داورانی هم داریم که به ۱۳۰۰ سایت رای داده اند. داوران در این یک ماه و نیم گذشته به طور میانگین هر روز ده تا ۱۵ سایت را دیده اند. ملاک های رای گیری و شیوه رای دادن داورها دقیقا براساس نمونه خارجی همین جشنواره یعنی وِبی (webby) است.
جایزه نقدی یا امتیاز ویژه ای برای سایت هایی که برنده اعلام می شوند از سوی جشنواره در نظر گرفته شده بود؟
شلیله: خیر، فقط تندیس به آنها اعطا شد.
ولی مشخص است اعتبار برگزیده شدن توسط جشنواره وب ایران می تواند برای مدیران وب سایت های تجاری یا خرید و فروش اینترنتی، تبلیغی عالی به حساب آید. برایم جالب است در این میان چه چیزی نصیب جشنواره وب ایران و برگزارکنندگان آن می شود؟
ملایری: مسلم است هر چقدر مشارکت بیشتر باشد منفعتش بیشتر است. چون جامعه بزرگ تری را در کنار خودمان داریم. برای مثال می توان از این جامعه برای رسیدن به هدف های کسب و کار استفاده کرد.
شلیله: جشنواره در مجموعه ما به عنوان یک محصول سود ده تجاری تعریف نشده و بیشتر جنبه فرهنگی آن مد نظرمان بوده است.
|
