با جوملا جهانی شوید
گام پنجم برای راه اندازی فروشگاه اینترنتی
واژه جوملا در زبان سواحیلی (یکی از زبان های آفریقایی) به معنای «همگی» یا «جملگی» است. جوملا یکی از پروژه های معروف متن باز جهان است و هزاران نفر در سراسر دنیا به برنامه نویسی و ارتقای کدهای آن مشغول هستند و به همین دلیل این نام بر آن نهاده شد. لوگوی معروف جوملا نیز نشانگر اتحاد نژادهای مختلف برای رسیدن به یک هدف است.
جوملا همانند وردپرس با زبان php نوشته شده و اطلاعات را در بانک اطلاعاتی MySql ذخیره می کند. همان طور که در شماره های پیشین گفته شده، جوملا کارایی بسیاری دارد و می توان از آن برای ایجاد سایت های بسیار گسترده بهره گرفت. برخی سایت های معروف از جمله یکی از سایت های رسمی لینوکس (www.linux.com) با استفاده از جوملا ساخته شده اند.
تاکنون چند گروه مختلف در ایران، جوملا را به فارسی ترجمه کرده اند و شما می توانید براحتی یکی از این بسته ها را روی فضای میزبانی خود نصب و به این ترتیب سایت خود را آماده کنید.
افزونه های جوملا
افزونه ها در جوملا به سه گروه ماژول، کامپوننت و پلاگین تقسیم می شوند. با این که تقسیم بندی در نگاه اول کمی گیج کننده به نظر می رسد، اما کار با آنها آنقدرها هم دشوار نیست، زیرا می توان براحتی افزونه های جدیدی را نصب و از آنها استفاده کرد.
برای جستجو در میان افزونه های جوملا می توانید به بخش افزونه های سایت رسمی جوملا به نشانی www.extensions.joomla.org مراجعه کنید. همچنین برخی سایت های فارسی تعدادی افزونه را به فارسی ترجمه کرده اند. البته از آنجا که افزونه ها برای افزودن برخی قابلیت ها به هسته جوملا نوشته شده اند، در بیشتر موارد نیاز چندانی به افزونه ترجمه شده نیست و از نسخه رسمی افزونه نیز می توان استفاده کرد.
نسخه های جوملا
تاکنون چند نسخه از جوملا منتشر و هر بار ایرادهای قبلی رفع و بر امکانات و سرعت آن افزوده شده است. اکنون دو نسخه ۵ / ۲ و ۳ از جوملا موجود است. با این حال اگر قصد استفاده از جوملا را دارید، توصیه می شود از نسخه ۵ / ۲ آن را دانلود و نصب کنید؛ زیرا نسخه ۳ جوملا هنوز پایدار نیست و ممکن است در استفاده از آن با دردسرهایی روبه رو شوید. نسخه ۳ حالت آزمایشی دارد و پشتیانی رسمی از آن کوتاه مدت است، حال آن که نسخه ۵ / ۲ پایدار است و تا چند سال آینده نیز از پشتیبانی رسمی برخوردار خواهد بود.
آموزش برنامه نویسی تحت وب از مبتدی تا پیشرفته
کار با جوملا
پس از نصب جوملا، با وارد کردن نام کاربری و گذرواژه به بخش مدیریت آن وارد می شویم. کنترل پنل جوملا دو بخش دارد؛ بخش اول به صورت منو در بالا قرار دارد و گزینه های سایت، کاربران، منو، محتوا، کامپوننت، افزونه و راهنما دارد.
پایین این منو، چند آیکن تصویری می بینید که میانبری برای پرکاربردترین و مهم ترین گزینه های منو هستند. برای نمونه، اولین آیکن همان «ایجاد مطلب جدید» است که با کلیک روی آن وارد صفحه جدیدی می شوید و می توانید عنوان مطلب، مطلب و نیز کلیدواژه های مربوط به آن (برای موتورهای جستجو) را وارد کنید. در ادامه هریک از این گزینه ها را به اختصار بررسی می کنیم.
سایت
این گزینه دارای چند زیرگزینه دیگر است که شاید مهم ترین آنها «تنظیمات کلی» باشد. تنظیم درست این بخش می تواند تاثیر زیادی بر رتبه شما در موتورهای جستجو داشته باشد. در قسمت تنظیمات Meta باید توضیحی کوتاه درباره سایت خود و نیز کلیدواژه هایی که مطالب سایت درباره آن نوشته شده درج کنید. (در شماره های بعد درباره اهمیت کلیدواژه ها و شیوه های بهبود وضعیت سایت در موتورهای جستجو صحبت می کنیم.)
کاربران
نام و مشخصات تمام کسانی که در سایت شما نام نویسی می کنند و نیز فهرست نویسندگان سایت در این بخش جای می گیرد. با استفاده از امکانات این بخش می توانید گروه هایی برای کاربران تعریف، برای آنها ایمیل گروهی ارسال و حتی سطح دسترسی مشخصی را برای آنها تعریف کنید. برای نمونه می توانید تنظیمات را به گونه ای انجام دهید که برخی کاربران فقط به مطالب عمومی و برخی دیگر از کاربران ویژه به مطالب خاص دسترسی یابند. همچنین می توانید سلسله مراتبی برای نویسندگان سایت خود تعریف کنید، مثلا یک کاربر مشخص تنها بتواند مطلبی را در سایت بنویسد، اما امکان درج آن در سایت منوط به تائید شما شود.
منوها
این گزینه برای تعیین منوهای مختلفی که در سایت دارید (نظیر منوی بالایی و منوی اصلی) به کار می رود.
محتوا
با گزینه های موجود در بخش محتوا می توانید همه مطالب تولید شده (اعم از وضعیت های منتشر شده؛ منتشر نشده و منقضی) را مشاهده، آنها را دسته بندی کرده، تغییر وضعیت داده و ویرایش کنید. همچنین در بخش «مدیریت رسانه ها» می توانید تصاویر و فایل های ویدئویی مورد نظر خود را آپلود و مدیریت کنید.
کامپوننت ها
دراین بخش، فهرستی از کامپوننت های نصب شده روی جوملا قرار داردکه با انتخاب آنها می توان تنظیمات مورد نظر را روی هر یک از آنها اجرا کرد. گفتنی است کامپوننت های متنوعی برای جوملا طراحی شده است. برای نمونه می توان به کامپوننت مدیریت مدرسه یا مدیریت مطب یا کلینیک پزشکی اشاره کرد. به این ترتیب می توان به نرم افزاری تحت وب برای کاربرد مورد نظر دست یافت. همچنین با صرف مقداری هزینه می توانید کامپوننت مورد نظر خود را به برنامه نویسان جوملایی سفارش دهید.
افزونه ها
در این بخش فهرست کاملی از همه افزونه های جوملا (اعم از ماژول، کامپوننت و پلاگین) قرار دارد که شما می توانید افزونه مورد نظر خود را فعال، غیرفعال یا حتی حذف کنید.
چگونه افزونه ای را در جوملا نصب کنیم؟
برای نصب هر نوع افزونه (از جمله فروشگاه سازها) باید از گزینه افزونه ها در منوی مدیریت، زیرگزینه «مدیریت افزونه ها» را انتخاب کنید. در این صورت به صفحه ای هدایت می شوید که در آن تب های مختلفی قرار دارد و تب «نصب» به طور پیش فرض قابل مشاهده
است.
در بخشی که «بارگذاری از فایل بسته نصبی» نام دارد، می توانید نشانی فایل افزونه را که روی رایانه تان دانلود کرده اید، انتخاب و دکمه «بارگذاری و نصب» را فشار دهید. در این صورت، بسته به صورت خودکار از روی سیستم شما روی سایت آپلود و روی هسته جوملا نصب می شود.
همچنین می توانید با وارد کردن نشانی افزونه در سایت سازنده، آن را روی جوملا نصب کنید. برای این کار در قسمت «نصب از روی آدرس وب» می توانید نشانی افزونه در سایت مرجع را وارد و دکمه «نصب» را بزنید.
ویرچومارت:
فروشگاه سازی شگفت انگیز
تاکنون ده ها فروشگاه ساز مستقل رایگان و غیررایگان طراحی و عرضه شده است، اما ویرچومارت (VirueMart) را باید متمایز از بقیه خواند. این فروشگاه ساز رایگان ـ که عنوان VM هم برای آن به کار می رود ـ یکی از کامپوننت هایی به شمار می رود که برای جوملا نگاشته شده است. ویرچومارت یکی از موفق ترین فروشگاه سازهای جهان است و تاکنون صدها افزونه تکمیلی برای آن نگاشته شده که می تواند به جذابیت ظاهری و بهبود هر چه بیشتر کارایی آن کمک کند.
ویرچومارت امکانات بسیاری را در اختیار کاربر قرار می دهد. همین گستردگی امکانات است که شاید در نخستین استفاده پیچیده به نظر برسد؛ اما با اندکی دقت و کار با بخش های مختلف آن می توان در استفاده از آن مهارت پیدا کرد.
در این کامپوننت می توانید تقریبا هر آنچه در فروشگاه های الکترونیکی دیده اید، پیاده کنید و حتی از برخی امکانات جدیدتر نظیر فروش فایل برخوردار شوید. در این صورت مثلا خریدار می تواند کتاب های الکترونیکی فروشگاه شما را بلافاصله پس از واریز مبلغ مورد نظرتان دانلود کند. فروش کارت شارژ یا کدهای بازی های آنلاین و چیزهایی از این قبیل فقط گوشه ای از قابلیت های ویرچومارت و افزونه های طراحی شده برای آن است.
با ویرچومارت می توانید به ازای هر خرید، به خریدار خریدهای بعدی کوپن تخفیف ارائه کنید. تعیین گزینه های مختلف برای ارسال کالا، نمایش تعداد کالاهای باقیمانده در انبار و نمایش وضعیت سفارش از امکاناتی است که می توانید از طریق ویرچومارت به آن دست یابید. همچنین افزونه های مختلفی به زبان فارسی برای اتصال ویرچومارت به درگاه پرداخت اینترنتی بانک های داخل کشور تهیه شده است. امکان ارسال پیامک به خریدار از جمله قابلیت های برخی دیگر از افزونه های ویژه ویرچومارت است.
صالح سپهری فر
روزنامه جام جم ( www.jamejamonline.ir )
